Stadsweetje #7: De Kei en de Krakeling
Zo’n 400 Amersfoorters sleepten op 7 juni 1661 onder het genot van bier en krakelingen een grote Kei de stad in. Het verhaal is bekend. De ‘dolle jonker’ Everhart Meyster had een weddenschap afgesloten met een paar van zijn vrienden dat hij de Amersfoorters zo gek zou krijgen om die zeven ton zware steen de stad in te slepen. Dat lukte.
Spoedig na de ‘keitrekking’ moest de jonker de stad Amersfoort ontvluchten en week uit naar Utrecht. Want de inwoners namen hem hun nieuw verworven bijnaam van ‘keientrekkers’ bepaald niet in dank af. Ze werden bespot, want wat had dit slepen met een steen nou voor zin? En ze voelden zich beet genomen omdat het uiteindelijk om een weddenschap ging.
In het boekje ‘De verhalen van Amersfoort’ beschrijft Abe J. Van de Veen hoe het Everhart Meyster in Utrecht verging. Met name die krakeling: hoe zit dat? Waarschijnlijk had dat voor de jonker een symbolische betekenis. Eenmaal in Utrecht schaamde hij zich in elk geval nergens voor. Hij liet een kei boven de deur van zijn nieuwe huis metselen en de straat wordt tot de dag van vandaag de Keistraat genoemd.
De deurbel – daar moet je aan trekken… – liet hij in de vorm van een krakeling smeden, en hij gaf ook het huis de naam ‘de krakeling’. Dit laatste laat zien hoe belangrijk de symboliek van de krakeling is voor de betekenis van de keitrekking. Everhart deelde niet voor niets krakelingen uit tijdens de trekking, en niet voor niets liet hij de steen met krakelingen versieren.
Men noemde een krakeling in die tijd ook wel ‘trekkeling’. Dit kwam door een oud volksspel waar elk aan één kant van de krakeling trok om te zien wie er aan het langste eind zou trekken. In 1659 schreef de Jezuïet Poirter een boek waarin de ziel werd vergeleken met een broze krakeling waaraan getrokken wordt door de krachten van goed en kwaad. Het zou volgens hem beter zijn geweest dat de ziel van steen of van ijzer was geweest.
De kans is groot dat de katholieke Meyster dit boek gelezen heeft. Je kunt op de kei inscripties van een liggende 8 en een liggende zandloperfiguur vinden. Beiden komen overeen met het teken van de krakeling. Mogelijk bracht dat Meyster op dat idee….
Bovenstaande tekst is grotendeels ontleend aan het boekje:
De verhalen van Amersfoort
Abe J. Van der Veen
ISBN: 9789462548299
https://www.abedeverteller.nl/boek-de-verhalen-van-amersfoort/
