De Musiecqzaal: de eerste Flint van Amersfoort

Anders dan in zuidelijke katholieke steden had muziek in het gereformeerde Amersfoort vroeger geen hoge prioriteit. Natuurlijk, men zong op zondag psalmen in de kerk, er werd op het orgel gespeeld, de stadstrompetters lieten van zich horen en beiaardiers bespeelden het carillon in de Onze-Lieve-Vrouwetoren. Maar los van wat rondreizende muziekgroepjes die in de openlucht speelden, bestond er tot in de 18^e eeuw geen concerttraditie.

’T SLUISJE – Dat veranderde in 1776, toen Muziekcollege Concordia – een mannenclub uit de plaatselijke elite – ’t Sluisje aan de Muurhuizen kocht. Zij toverden het grote, hoge vertrek op de eerste verdieping om tot een prachtige concertzaal. Een voorloper van de Flint, zij het alleen voor notabelen. Van de 19 oprichters bleken er maar liefst acht van Joodse komaf, waaronder tabakshandelaar Benjamin Cohen. Wellicht speelde de terughoudendheid van de gereformeerde gemeenschap wat betreft muziek daarbij een rol. Op woensdagen waren er concerten.

MUSIECQZAAL – In ’t Sluisje bestaat de zaal als ruimte nog, maar deze is geheel gemoderniseerd, ook omdat er asbest was aangetroffen. Nog altijd hangt er een schild met de namen van de oprichters van het College. Ook is er een schoorsteenmantel met daarop gestucte muziekinstrumenten. Op de gevel van het pand prijkt de huisnaam, met daarboven op een grijze hardstenen plaat ‘Musiecqzaal’, zij het moeilijker leesbaar. De naam verwijst naar de gracht die onder het pand doorloopt van de Weverssingel naar Havik.

PESTHUIS – Het Muziekcollege kwam overigens vanaf 1738 al bijeen in het in onbruik geraakte Pesthuis op het terrein van De Armen de Poth. Daar organiseerden de notabelen ‘s winters op maandagavond en ’s zomers één keer per maand een concert. Daar werden vaker feestjes gegeven en dat ging wel eens mis.

Zo vond er in 1747 een danspartijtje plaats tot in de vroege uurtjes van een burgemeesterszoon. Drie predikanten hadden dit op de kansel scherp veroordeeld en het gedrag van de dansenden vergeleken met het gedrag van Sodomieten. De ruzie liep hoog op: het College diende fel van repliek.

DE FLINT – In het Sluisje gingen de muziekuitvoeringen door, tot in 1801 het pand werd verkocht aan het laatst overgebleven lid van het Colegie. Daarna namen de sociëteiten Concordia en vooral Amicitia deze rol in de stad over. Veel later, in 1977 kwam de Flint gereed, met zijn voorstellingen voor een groot publiek. Het Sluisje is particulier bewoond.